Από αγκαλιά σε αγκαλιά.. παράλληλοι μονόλογοι.. παράλληλες μοναξιές..

Γυναικεία και αντρικά σώματα εναλλάσσονται σε μια ροή και κανείς δεν ανήκει σε κανέναν.. Από αγκαλιά σε αγκαλιά, σώματα παραδίνονται απελπισμένα σε συνευρέσεις με ημερομηνία λήξης. Ερωτικές επαφές, δίχως έρωτα..

Ο καθένας στο δικό του κόσμο, παράλληλοι δρόμοι.. παράλληλοι μονόλογοι.. παράλληλες μοναξιές.. που διασταυρώνονται και φευγαλέα μοιάζει να έχουν την ψευδαίσθηση πως τάχα υπήρξαν σε μια κοινή πορεία.. ο άλλος είναι κάτι που δεν με αφορά, όπως δεν τον αφορώ και εγώ.. και άραγε ο εαυτός μου με αφορά;.. Η φαντασίωση είναι πως υπήρξαμε μαζί, όμως η συνεύρεση των ψυχών δεν συνέβη ποτέ!

Άνθρωποι που χάνονται στην μετάφραση.. είτε η σχέση τους διαρκεί λίγες στιγμές, είτε και χρόνια ολόκληρα.. μοιάζει να μιλούν την ίδια γλώσσα αλλά ο καθένας τελικά κάτι άλλο θέλει να πει.. σαν να μην υπάρχουν λόγια για να επικοινωνήσουν με το σύντροφο τους.. και καταλήγουν τα ζευγάρια να μάχονται σαν να υπηρετούν σε αντίπαλα στρατόπεδα και ο λόγος είναι πως στην ουσία παραμένουν αφρόντιστοι συναισθηματικά..

Μια παρωδία! Αρκεί μια ασήμαντη αφορμή σχεδόν κωμική (γιατί δεν μάζεψες το πιάτο σου..) για την πυροδότηση τραγικών σκηνών, όπου ο ένας βομβαρδίζει τον άλλο με όλα όσα κρατά μέσα του και άλλο τρόπο δεν έχουν να εκφραστούν, παρά μόνο να εκραγούν ανεξέλεγκτα και πληγωτικά προς τον σύντροφο.. δυο «μικρά παιδιά» σε ενήλικα σώματα που ο καθένας είναι στραμμένος στα δικά του, όπου τελικά κανείς δεν καταλαβαίνει την ουσία, διότι όταν συμβαίνει μέσα απ' αυτό τον εκρηκτικό τρόπο ο εγκέφαλος λαμβάνει το σήμα πως βρίσκεται σε κίνδυνο και μπαίνει σε κατάσταση άμυνας ή επίθεσης.. και τελικά τίποτα απ' όσα λέγονται δεν «περνούν» προς επεξεργασία.. και έπειτα κάπως «ξεθωριάζει» η ένταση χωρίς πολλές πολλές συζητήσεις, αλλά και χωρίς να έχει γίνει αντιληπτός κ ο πυρήνας της «έκρηξης» που κατά βάση αν το σκεφτούμε είναι «πόσο σημαντικός-ή είμαι για σένα»!

Η γνήσια επικοινωνία ενός ζευγαριού ξεκινά απ' την στιγμή της γνωριμίας και αυτό το ταξίδι δεν έχει τελειωμό, αλλά τελικά όσο δεδομένο κι αν θεωρείται, εμείς οι άνθρωποι δεν ξέρουμε να μιλάμε γι' αυτό που αληθινά ζητούμε πίσω απ' όσα μοιάζει να λέγονται..

Ένας σπουδαίος ψυχοθεραπευτής έλεγε πως η επιτυχία της σύνθεσης ενός ζευγαριού, είναι σαν την επιτυχία της παρασκευής ενός ποιοτικού γεύματος. Ο καθένας φυσικά μπορεί να κάνει τις δικές του σκέψεις ακούγοντας αυτή την παρομοίωση.. καθώς συνέχισε την αφήγηση του έλεγε πως για να είναι επιτυχημένο ένα πιάτο χρειάζεται τα προϊόντα που θα το αποτελούν να είναι ποιοτικά και να έχουν όσο το δυνατόν λιγότερες “εκδορές” απ' το ταξίδι της προέλευσης τους μέχρι να φτάσουν στα χέρια μας.

Ο κάθε άνθρωπος λοιπόν έχει τα δικά του βιώματα απ' την πρώιμη ηλικία του, που επηρεάζουν τον τρόπο που αντιλαμβάνεται τον εαυτό του, τον κόσμο αλλά και τις σχέσεις του με τους άλλους. Αυτά τα πρώιμα βιώματα θεωρούνται θεμελιώδη, καθώς αποτελούν τις πρώτες εγγραφές στον εγκέφαλο. Μέσα απ' την επαφή μας με τις σημαντικές φιγούρες πρόσδεσης της ζωής μας (γονείς, φροντιστές..) δημιουργείται απ' τα πρώτα χρόνια της ζωής μας «ο εσωτερικός χάρτης» νοηματοδότησης του κόσμου, ανάλογα με την εμπειρία που βιώσαμε μπορούμε να προβλέψουμε την ανταπόκριση και την συναισθηματική διαθεσιμότητα των άλλων στις ανάγκες μας. Δομείται η συναισθηματική μας ασφάλεια ή ανασφάλεια και με βάση αυτά τα μοντέλα εργασίας, κάπως προχωρούμε, επιλέγουμε τον σύντροφο μας και υπάρχουμε μέσα στις ενήλικες σχέσεις μας. Με πιο απλά λόγια μαθαίνουμε εάν είμαστε «ασφαλείς» ή εάν «κινδυνεύουμε» καθώς ερχόμαστε συναισθηματικά κοντά με έναν άνθρωπο! Αυτά λοιπόν θα μπορούσαν να θεωρηθούν ίσως οι «ποιότητες» που ο κάθε άνθρωπος έχει μέσα του και με βάση αυτή την χαρτογραφημένη περιοχή που ήδη έχει διαβεί και βιώσει, προχωρά στην σύναψη των μετέπειτα σχέσεων της ζωής του. Το δεύτερο σκέλος είναι η προσωπική ιστορία του καθένα ξεχωριστά η οποία αποτελείται απ' τις προηγούμενες εμπειρίες στις ερωτικές σχέσεις, ίσως θα μπορούσαμε να πούμε πως είναι οι «εκδορές» στα ταξίδια του μέχρι να βρεθεί στο δικό μας σταθμό.

Όμως αν το σκεφτούμε.. το να θεωρήσουμε πως οι επιλογές μας είναι τυχαίες, μοιάζει σαν να αφήνουμε την ζωή μας ως έρμαιο της μοίρας.. και αυτό δεν είναι αληθινά λυπηρό;! Ίσως να είναι βολικό να πεισθούμε για κάτι τέτοιο, εάν θέλουμε να αποποιούμαστε την ευθύνη των επιλογών μας. Ας μου επιτραπεί λοιπόν σε αυτό το σημείο να πω, πως καθόλου τυχαίες δεν είναι τελικά οι επιλογές των ερωτικών μας συντρόφων, αν κανείς σκεφτεί πιο προσεκτικά ίσως και να εκπλαγεί απ' την φαινομενική διαφορετικότητα τους αλλά κατ' ουσία επαναλαμβανόμενη κόπια με άλλα προσωπεία.

Και τελικά κάπως έτσι ως αυτοεκπληρούμενη προφητεία καταλήγουν να ακούγονται θεωρίες οι οποίες θεμελιώνουν και «στάσεις» ολόκληρης ζωής ανθρώπων που τις πρεσβεύουν, οι οποίοι κραυγαλέα βροντοφωνάζουν πως «όλες οι γυναίκες είναι ίδιες, πεταμένα λεφτά», «οι άντρες δεν υπάρχουν πια, τους πάτησε το τρένο!» .. μα εμείς τους επιλέγουμε και δεν επιλέγουμε τυχαία!

Και αν πράγματι είχαμε την τύχη να αφήσουμε να μπει στη ζωή μας και κάτι διαφορετικό που έμοιαζε να παρεκκλίνει απ' τα μαθημένα οικεία μοτίβα μέσα στα οποία μάθαμε να υπάρχουμε, τελικά έμοιαζε να μας αποδιοργανώνει τόσο πολύ που με έναν τρόπο κάναμε ότι μπορούσαμε για να το αφήσουμε να χαθεί από κοντά μας, αφού δεν ξέραμε πώς να υπάρχουμε δίπλα του.. και κάποια στιγμή ξυπνάς και αναρωτιέσαι ποιος είσαι; Με ποιον είσαι.. αν είσαι! ..κοιτάς δίπλα σου και ένα πελώριο «γιατί» πλανάται στο χώρο αλλά πιο πολύ μέσα σου.. και συνειδητοποιείς ότι οι άνθρωποι που αληθινά θα ήθελες να είναι πλάι σου, είναι πλέον τώρα αδιαπραγμάτευτα μακριά σου. Και η μοναξιά γίνεται εκκωφαντική! Και τότε η διαφορετικότητα αυτού του ανθρώπου, που σου έδινε την ευκαιρία να συνυπάρξεις με ένα άλλο τρόπο μαζί του, αν και μεταφράστηκε ίσως ως ανιαρό «δεδομένο» πλέον γίνεται ζητούμενο.

Υπάρχουν φυσικά και οι άνθρωποι που θέλησαν να αλλάξουν το πεπρωμένο τους.. που αποφάσισαν οι ίδιοι ότι θα γράψουν την ιστορία της ζωής τους και όχι κάποιος άλλος γι αυτούς. Είναι οι άνθρωποι που θέλησαν να κοιτάξουν μέσα τους, επέλεξαν να γίνουν οι πρωταγωνιστές της ζωής τους και όχι οι κομπάρσοι μιας άχαρης γραμμένης ιστορίας που από γενιά σε γενιά επαναλαμβάνεται..

..ήρθαν σε επαφή με το αφρόντιστο – στερημένο συναισθηματικά παιδί που υπήρχε μέσα τους και ανέλαβαν την ευθύνη της ενηλικίωσης τους και κατ' επέκταση της ζωής τους. Ο καθένας κουβαλά τις δικές του «σκουριές».. και η άλμη του χρόνου δίνει όλο και περισσότερο έκταση στις εσωτερικές «σκουριές» μας, οι οποίες εάν δεν φροντιστούν παγιώνονται και εκφράζονται μέσα στις σχέσεις μας.. Υπάρχουν άνθρωποι που δεν παραδόθηκαν, τις αποδέχτηκαν και σιγά σιγά προσπάθησαν να τις καθαρίσουν.. ο καθένας μόνος αλλά και συνάμα και συντροφιά με τον αγαπημένο τους.. προσπάθησαν να κατακτήσουν την χαμένη συναισθηματική ασφάλεια που στερούσε και ζητούσε.. ή τρομακτικά αποχωρούσε!

Για πολλά χρόνια υπήρχε μια θεωρία η οποία υποστήριζε πως οι άνθρωποι είμαστε «μισοί» και ο σκοπός της ζωής είναι να βρούμε το άλλο «μισό» μας προκειμένου να ολοκληρωθούμε. Πράγματι όμως πως μπορέσαμε να πεισθούμε από κάτι τέτοιο; Ο κάθε άνθρωπος είναι ένας «ολόκληρος κόσμος» από μόνος του, χρειάζεται να διατηρήσει όλα αυτά τα κομμάτια που τον κάνουν πολύτιμα ξεχωριστό και μοναδικό..

Εάν ο «κόσμος μας» ενωθεί με τον «κόσμο» του συντρόφου μας τότε υπάρχει ο κοινός κόσμος που συνδιαμορφώνει μονάχα αυτή η ένωση! Ο ένας είναι εκεί για τον άλλο, χωρίς να χαθεί ίχνος απ' την ξεχωριστή προσωπικότητα του καθενός και καθώς ο χρόνος περνά, φωτίζονται και άλλες πλευρές του εαυτού μας.. και τότε δημιουργείται αυτός ο μοναδικός «τόπος» που δεν θα μπορούσε να γεννηθεί χωρίς την διαφορετικότητα του καθενός μας.. και αυτή η εξέλιξη, καθώς προχωράμε ελεύθεροι αλλά και συνάμα αφοσιωμένοι στο «μοναδικό μαζί» που δημιουργήθηκε, δεν σταματά ποτέ… ο καθένας «ολόκληρος» σε ένα «μοναδικό μαζί»!

Και δεν μιλούμε για παραμύθια.. αλλά για έναν πραγματικά «ασφαλή τόπο», όπου στις δύσκολες στιγμές η σχέση μας είναι το καταφύγιο μας και όχι το κελί που θέλουμε να αποδράσουμε.. εκεί όπου μπορούμε να ακουστούμε, να φροντιστούμε, να ανακουφιστούμε.. εκεί όπου θέλουμε να επιστρέφουμε και παίρνουμε δύναμη για να ανασυγκροτήσουμε τις δυνάμεις μας, να αναδιοργανώσουμε τις σκέψεις μας και να εξορμήσουμε προς νέες δημιουργικές καταστάσεις..

..το ενδιαφέρον και το νοιάξιμο προς το σύντροφο δεν εκφράζεται ως καταναγκαστικό έργο προς εκτέλεση, αλλά ως πηγαία έκφραση επιθυμίας με αυθεντικότητα, είναι σαν τον αέρας που μας προσφέρεται χωρίς να το συνειδητοποιούμε..

Εκεί όπου οι συγκρούσεις δεν λειτουργούν ως πεδίο μάχης εξαπόλυσης πυρών απ τον ένα προς τον άλλο. Η ένταση και η διαφωνία δεν σηματοδοτείται ως κίνδυνος ολοκαυτώματος ολόκληρης της σχέσης που παροδικά σβήνει αφού ο ένας εκ των δυο κατάφερε να επικρατήσει.. αλλά είναι μια ευκαιρία για ουσιαστικό σχετίζεσθε.. μία ακόμη ευκαιρία για ουσιαστική επικοινωνία ώστε να δημιουργηθεί ο μοναδικός τρόπος του κάθε ζευγαριού να διαφωνεί εποικοδομητικά με απώτερο σκοπό το αμοιβαίο τους όφελος και την όλο και πιο βαθιά γνωριμία τους..

..τότε μπορούμε να μιλήσουμε για την ουσία.. τότε ίσως αληθινά μπορούμε να μιλήσουμε για την συνεύρεση των ψυχών! Για τον έρωτα που πηγάζει από έρωτα για ζωή.. για τα απλά, για τα μικρά, για τα σπουδαία..

Θεανώ Μακαρούνα

Συστημική Ψυχοθεραπεύτρια